آنفلوآنزا علائم، درمان، پیشگیری و هرآنچه باید بدانید.

آنفلوآنزا یا Influenza یک بیماری عفونی دستگاه تنفسی است که توسط ویروس آنفلوآنزا ایجاد میشود.
این بیماری از طریق بینی، گلو و ریهها را تحت تاثیر قرار میدهد و میتواند در طیف خفیف تا شدید بروز پیدا کند.
بر اساس آمارهای جهانی، هر سال میلیونها نفر به این بیماری مبتلا میشوند و برخی از آنها به دلیل عوارض جدی در بیمارستان بستری میگردند. آنفلوآنزا از سرماخوردگی معمولی متفاوت است، چرا که علائم آن ناگهانی، شدیدتر و طولانیتر هستند.
یکی از ویژگیهای مهم این بیماری تغییر مداوم ویروسهاست که باعث میشود واکسنها و ایمنی طبیعی تنها برای مدت محدود مؤثر باشند. به همین دلیل، متخصصان بهداشت توصیه میکنند واکسن آنفلوآنزا به صورت سالانه تزریق شود.
جدول خلاصه:
موضوع | توضیحات |
آنفلوآنزا چیست؟ | یک بیماری ویروسی عفونی دستگاه تنفسی (بینی، گلو، ریهها) که توسط ویروس آنفلوآنزا ایجاد میشود. علائم آن ناگهانی و شدیدتر از سرماخوردگی است و ویروس آن به طور مداوم تغییر میکند. |
علت و عوامل ایجاد | سه نوع اصلی ویروس آنفلوآنزا (A، B، C). انتقال از طریق قطرات تنفسی (سرفه، عطسه)، تماس با سطوح آلوده و لمس صورت. |
علائم شایع | تب بالا (بالای 38 درجه)، سردرد، بدندرد، لرز، ضعف، سرفه خشک، گلودرد، آبریزش یا گرفتگی بینی. این علائم ناگهانی شروع میشوند. |
تفاوت با سرماخوردگی | آنفلوآنزا ناگهانی و شدید است؛ با تب بالا، بدندرد و خستگی شدید همراه است. سرماخوردگی تدریجی شروع میشود و بیشتر با عطسه و آبریزش بینی همراه است. |
روشهای تشخیص | معاینه بالینی پزشک و بررسی علائم. در موارد خاص از تستهای سریع مانند RIDT یا تستهای دقیقتر مانند RT-PCR استفاده میشود. |
درمان | استراحت و مراقبتهای خانگی (مصرف مایعات، مسکن). در موارد خاص، داروهای ضدویروسی مانند اوسلتامیویر، به خصوص در ۴۸ ساعت اول تجویز میشوند. آنتیبیوتیک برای درمان آنفلوآنزا مفید نیست. |
پیشگیری | واکسن آنفلوآنزا (تزریق سالانه)، شستن مداوم دستها، استفاده از ماسک، اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار و تقویت سیستم ایمنی بدن. |
افراد پرخطر | سالمندان، کودکان زیر ۵ سال، زنان باردار، افراد مبتلا به بیماریهای مزمن (مانند دیابت و آسم) و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف. |
عوارض احتمالی | ذاتالریه، التهاب قلب و مغز، نارسایی چند اندام و تشدید بیماریهای زمینهای. در موارد شدید، ممکن است کشنده باشد. |
علت و عوامل ایجاد آنفلوآنزا
عامل اصلی بروز این بیماری، ویروس آنفلوآنزا است که به سه نوع اصلی A، B و C تقسیم میشود. ویروس نوع A شایعترین و خطرناکترین گونه است که میتواند موجب اپیدمیها و حتی پاندمیهای جهانی شود.
ویروس نوع B اغلب باعث شیوعهای فصلی محدودتر میشود و نوع C علائم خفیفتری دارد. این ویروسها به راحتی از طریق قطرات تنفسی منتشر میشوند؛ برای مثال وقتی فرد آلوده عطسه یا سرفه میکند، ویروسها در هوا پخش میشوند و توسط افراد دیگر استنشاق میگردند.
همچنین تماس مستقیم با سطوح آلوده و سپس لمس صورت، دهان یا بینی میتواند موجب انتقال بیماری گردد. شرایط محیطی مانند شلوغی، تهویه نامناسب، سرمای هوا و ضعف سیستم ایمنی بدن میتوانند احتمال ابتلا را افزایش دهند.
علائم شایع آنفلوآنزا
علائم آنفلوآنزا معمولا به طور ناگهانی بروز پیدا میکنند. شایعترین نشانهها عبارتند از:
- تب بالا (اغلب بالای 38 درجه)
- سردردهای شدید و مداوم
- درد عضلات و مفاصل
- لرز و احساس ضعف عمومی
- سرفه خشک و گاهی مداوم
- گلودرد و گرفتگی صدا
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- کاهش اشتها و بیحالی
این علائم ممکن است از چند روز تا یک هفته ادامه پیدا کنند. در موارد شدیدتر، علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال نیز ممکن است ظاهر شوند، بهویژه در کودکان.
تفاوت آنفلوآنزا با سرماخوردگی
آنفلوآنزا و سرماخوردگی هر دو بیماریهای تنفسی هستند، اما توسط ویروسهای متفاوتی ایجاد میشوند.
سرماخوردگی معمولا تدریجی آغاز میشود، در حالی که آنفلوآنزا به صورت ناگهانی و شدید ظاهر میشود. تب بالا، درد بدن و خستگی شدید در آنفلوآنزا بسیار شایعتر است.
در مقابل، در سرماخوردگی علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی و گلودرد بیشتر دیده میشود. این تفاوتها میتواند به افراد کمک کند تا بیماری خود را بهتر تشخیص دهند و درمان مناسبتری انتخاب کنند.
روشهای تشخیص آنفلوآنزا
پزشکان معمولا با بررسی تاریخچه علائم و معاینه بالینی میتوانند آنفلوآنزا را تشخیص دهند. در برخی موارد، بهویژه برای بیماران پرخطر، از تستهای آزمایشگاهی استفاده میشود.
یکی از رایجترین تستها، تست تشخیص سریع آنفلوآنزا است که نتایج آن در مدت کوتاهی آماده میشود. با این حال، دقت این تستها محدود است و ممکن است خطای منفی یا مثبت کاذب داشته باشند. در شرایط خاص، تستهای دقیقتر مانند RT-PCR برای تایید تشخیص مورد استفاده قرار میگیرند.
درمان آنفلوآنزا
اکثر بیماران مبتلا به آنفلوآنزا بدون نیاز به درمان خاصی و صرفا با استراحت و مراقبتهای خانگی بهبود مییابند. با این حال، برای برخی افراد استفاده از داروهای ضدویروسی تجویز میشود.
این داروها اگر در 48 ساعت اول پس از شروع علائم مصرف شوند، میتوانند مدت بیماری را کوتاهتر و شدت آن را کاهش دهند.
این داروها معمولا برای بیماران پرخطر، مانند سالمندان یا کسانی که بیماریهای زمینهای دارند، توصیه میشوند.
درمان خانگی نیز نقش مهمی دارد:
- مصرف مایعات کافی برای جلوگیری از کمآبی
- استراحت مطلق برای تقویت سیستم ایمنی
- استفاده از بخور یا دوش آب گرم برای کاهش گرفتگی بینی
- مصرف داروهای مسکن مانند استامینوفن برای کنترل تب و درد
پیشگیری از آنفلوآنزا
پیشگیری همیشه بهترین راهکار است. واکسن آنفلوآنزا مهمترین ابزار پیشگیری است و توصیه میشود سالانه تزریق گردد.
واکسنها معمولا شامل ترکیبی از ویروسهای غیرفعال یا ضعیفشده هستند که سیستم ایمنی بدن را برای مقابله با گونههای رایج آماده میکنند.
علاوه بر واکسن، رعایت اصول بهداشتی بسیار مؤثر است:
- شستوشوی مداوم دستها با آب و صابون
- استفاده از مواد ضدعفونیکننده بر پایه الکل
- اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار
- استفاده از ماسک در محیطهای شلوغ و پرخطر
- تقویت سیستم ایمنی با تغذیه سالم، ورزش و خواب کافی
افراد در معرض خطر بیشتر
برخی افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا یا عوارض جدی آنفلوآنزا قرار دارند:
- سالمندان بالای 65 سال
- کودکان زیر 5 سال، بهویژه زیر 2 سال
- زنان باردار
- افراد مبتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت، آسم، بیماریهای قلبی و ریوی
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف مانند بیماران سرطانی یا کسانی که داروهای سرکوبکننده ایمنی مصرف میکنند
عوارض آنفلوآنزا
آنفلوآنزا در بیشتر افراد خفیف است، اما میتواند عوارض جدی ایجاد کند. یکی از مهمترین عوارض، ذاتالریه (پنومونی) است که ممکن است ناشی از خود ویروس یا عفونتهای باکتریایی ثانویه باشد.
عوارض دیگر شامل التهاب قلب، التهاب مغز، نارسایی چند اندام و تشدید بیماریهای زمینهای مانند آسم یا نارسایی قلبی است. در موارد شدید، آنفلوآنزا میتواند تهدیدکننده زندگی باشد و نیاز به بستری در بخش مراقبتهای ویژه داشته باشد.
سوالات متداول
۱. آیا واکسن آنفلوآنزا عوارض دارد؟
معمولا واکسن ایمن است، اما ممکن است عوارض خفیفی مانند قرمزی محل تزریق، تب خفیف یا درد عضلانی ایجاد کند.
۲. چه مدت پس از تزریق واکسن ایمنی ایجاد میشود؟
تقریبا دو هفته پس از تزریق، بدن ایمنی لازم را ایجاد میکند.
۳. آیا مصرف آنتیبیوتیک برای درمان آنفلوآنزا مفید است؟
خیر. آنتیبیوتیکها تنها برای عفونتهای باکتریایی کاربرد دارند و بر ویروس آنفلوآنزا تاثیری ندارند.
۴. آیا آنفلوآنزا میتواند باعث مرگ شود؟
بله، در موارد شدید یا در بیماران پرخطر، عوارض آنفلوآنزا ممکن است کشنده باشد.
جمعبندی
آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی شایع اما قابل کنترل است. آگاهی از علائم، راهکارهای درمان و پیشگیری میتواند نقش مهمی در کاهش ابتلا و عوارض این بیماری داشته باشد. واکسیناسیون سالانه و رعایت بهداشت فردی مهمترین اقدامات برای محافظت از خود و دیگران هستند. در صورت ابتلا نیز استراحت، مصرف مایعات و مشورت با پزشک بهترین راهکار برای بهبود سریعتر است.
داروخانه آنلاین بوعلی پلاس در زمینه تهیه و توزیع مکمل های غذایی و دارویی فعال است.
در صورت نیاز می توانید با مشاوران ما درباره مصرف و خرید مکمل های غذایی و دارویی همچنین مشاوره درباره آنفوآنزا و تهیه واکسن آن تماس بگیرید.